ماهنامه شبکه
میثاق محمدی‌زاده
اشاره:
ماهنامه
شبکه - در کشاکش آماده‌سازی« کتاب سال شبکه» به یک سند از شرکت سیسکو
برخوردم که وضعیت اینترنت را در سال 2015 ترسیم کرده است(Cisco Visual
Networking Index: Forecast and Methodology, 2010-2015)...
در کشاکش آماده‌سازی« کتاب سال شبکه» به یک سند از شرکت سیسکو برخوردم که وضعیت اینترنت را در سال 2015 ترسیم کرده است(Cisco Visual Networking Index: Forecast
and Methodology, 2010-2015). در حقیقت، این سند چشم‌انداز سیسکو از سال
2010 تا 2015 است. خواندن این سند را به تمامی خوانندگان و علاقه‌مندان به
خصوص مدیران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و کارشناسان فنی پیشنهاد
می‌کنم (متن خلاصه‌ای از این سند در کتاب سال شبکه منتشر شده است). چون
آمار و ارقامی در این چشم‌انداز منتشر شده و پیش‌بینی‌هایی صورت‌گرفته که
نشان‌دهنده تغییر ماهیت و کاربری اینترنت در سال‌های آینده است. سیسکو
ترافیک روی اینترنت در سال 2015 را در هر ماه برابر 80,5 اگزابایت و در
انتهای سال برابر 966 اگزابایت و تقریباً یک زتابایت می‌داند. هر زتابایت
تقریباً برابر هزار اگزابایت است. به همین دلیل، سال 2015 را شروع عصر
زتابایت می‌نامند. نکته جالب توجه دیگر در این سند، تعداد خانواده‌هایی
است که ترافیک اینترنت سالیانه آن‌ها به یک ترابایت می‌رسد. سیسکو
پیش‌بینی‌کرده در سال 2015 نزدیک به شش میلیون خانواده هستند که در مجموع
یک ترابایت ترافیک استفاده از اینترنت دارند. همچنین پیش‌بینی می‌کند که
ترافیک اینترنت ناشی از دستگاه‌هایی مانند تلویزیون، تبلت، اسمارت‌فون و
M2M (ماشین به ماشین) تا 250 درصد افزایش بیابد. از نظر محتوا نیز انواع
فرمت‌ها و قالب‌های ویدیویی، ترافیک غالب اینترنت را در سال 2015 در دست
خواهند داشت.
اکنون
بیایید این آمار و ارقام نجومی را در کنار جدیدترین تحقیقات روی سرعت
اینترنت و شبکه‌های کامپیوتری قرار بدهیم. جدیدترین یافته‌ها حاکی از آن
است که در سال 2015 پهنای باند شبکه‌ها یک ترابایت خواهد بود، یعنی در یک
ثانیه می‌توانید هزار گیگابایت اطلاعات را منتقل‌کنید. یعنی حجمی برابر 250
دی‌وی‌دی با ظرفیت چهار گیگابایت و صدها فیلم با کیفیت HD. در نتیجه، در
یک دقیقه می‌توان شصت ترابایت برابر 15 هزار دی‌وی‌دی را کپی کرد. اکنون
بالاترین ظرفیت هارددیسک‌های خانگی چهار ترابایت است. در بهترین حالت تصور
کنیم در سال 2015 هارددیسک‌هایی با ظرفیت‌های حدود پنجاه ترابایت در بازار
موجود باشد، در آن صورت می‌توان یک هارددیسک کامل را در کمتر از یک دقیقه
روی بستر شبکه کپی یا پشتیبان‌گیری کرد.
اجازه
دهید به فناوری‌های مطرح در سال 2015 نیز نگاهی بیاندازیم. شرکت اینتل این
سال را اوج فناوری محاسبات ابری (Cloud Computing) و مجازی‌سازی می‌داند و
در آخرین کنفرانس کلاود اظهار داشته که در سال 2015 شاهد Cloud Gaming و شبکه‌های مبتنی بر ویدیو و صوت و تصویر خواهیم بود و سرویس‌های آنلاین بیشترین کاربری را خواهند داشت. وقتی
صحبت از Cloud Gaming و سرویس‌های ویدیویی و صوتی می‌کنیم، باید این
پیش‌فرض را باور کنیم که درصد زیادی از کاربران عمومی از ظرفیت دستگاه‌های
ذخیره‌سازی ارائه شده روی اینترنت استفاده می‌کنند و اطلاعات با حجم زیاد
خود را روی آن‌ها منتقل خواهند کرد. اگر مشکلات کلاود خصوصی برطرف شود و
این اطمینان در عموم کاربران به وجود بیاید که اطلاعات ذخیره شده روی
اینترنت امنیت بالایی دارند و خطر دسترسی‌ها و مجوزهای خصوصی آن‌ها را
تهدید نمی‌کند، از فناوری‌های کلاود و مشابه آن استقبال خواهند کرد و بدون
شک به این سو حرکت می‌کنند. وقتی سه مشخصه بارز سال 2015 (ممکن است برخی
پیش‌بینی‌ها یکی دو سال دیرتر رخ بدهند اما حتمی هستند)، یعنی ترافیک‌های
اینترنتی زتابایتی، سرعت‌های‌ترابایتی و سرویس‌های کلاودی را کنار یکدیگر
قرار می‌دهیم، یک نتیجه ساده برداشت می‌شود: ماهیت اینترنت به طور
عمومی(کاربران، زیرساخت، سرویس‌ها) در چند سال آینده تغییرات ذاتی خواهد
داشت و رویاهایی مانند زندگی بدون هارددیسک‌ها، ارتباط دائمی به اینترنت،
آنلاین‌شدن همه‌چیز، سیستم‌عامل‌های آنلاین و... باورپذیرتر و در دسترس‌تر
به نظر می‌آیند. در این عصر کافی است فقط یک دستگاه برای ارتباط و ورود به
اینترنت داشته باشید (مهم نیست دستگاه شما چیست و چگونه کار می‌کند، تبلت،
اسمارت‌فون، خودرو، تجهیزات صوتی و تصویری، کامپیوترها، انواع چیپ‌ست‌های
وای‌فای و...) تا بتوانید به تمام اطلاعات خصوصی خود دسترسی داشته باشید،
کارهای اداری روزانه را انجام دهید، سرویس‌های لازم را دریافت کرده و بعد
اطلاعات جدید خود را ذخیره کنید. همان‌طور که اکنون برای همه دسترسی به
تلویزیون و تلفن و رادیو و حتی فراتر از آن برق و آب و گاز یک امر مسلم و
ساده و قطعی خواهد بود، در عصر زتابایت دسترسی به اینترنت و اطلاعات ذخیره
شده روی آن بدون این‌که بدانیم دقیقاً این اطلاعات کجا هستند و روی چه
هارددیسکی ذخیره شدند، امری بدیهی و ساده خواهد بود. یکی از دستاوردهای
حتمی عصر زتابایت این است که مفهومی به نام هارددیسک‌های اینترنال و
اکسترنال و ظرفیت تا حد زیادی رنگ خواهد باخت و از ذهن کاربران خارج
می‌شود. در آن صورت هر کاربر می‌تواند تا بی‌نهایت ظرفیت ذخیره‌سازی
اطلاعات داشته و دیگر نگران کمبود فضا نباشد. عصر زتابایت را می‌توان از
جنبه‌های مختلفی مانند انواع و ماهیت سرویس‌ها، سخت‌افزار و زیرساخت‌ها،
نرم‌افزار و سیستم‌عامل، کاربران و خود اینترنت مورد بحث و بررسی و کنکاش
قرار داد، اما یک چیز مسلم است: باید برای ورود به عصر زتابایت آماده
باشیم!
